خانه موضوعات قدیمی مطالعات معنوی مقالات عرفان و جنبش‌های معنوی

مقالات عرفان و جنبش‌های معنوی

جايگاه انسان كامل در نظام هستي از منظر عرفا

اين نوشتار با روش توصيفي-تحليلي به جايگاه انسان كامل در نظام هستي ا ز منظر عارفان مسلمان پرداخته است. از منظر آنان انسان كامل، خليفه حق‌تعالي، قطب عالم امكان و واسطه دريافت فيض از حق‌تعالي است. به عقيده بسياري از عرفا، انسان كامل به منزله روح عالم هستي مي‌ماند؛ همان‌گونه که روح امور بدن را تدبير مي‌كند، انسان كامل هم امور عالم را تدبير مي‌نمايد؛ گرچه به لحاظ بشري خود وي توجه نداشته باشد. هرگاه انسان كامل از عالم دنيا به عالم آخرت منتقل شود، خزائن الهي نيز به آن عالم منتقل خواهند شد، بساط عالم ماده جمع خواهد شد و رستاخيز قيام خواهد كرد. اين باور اهل تصوف، با عقايد شيعي، بسيار هماهنگ است؛ زيرا روايات شيعي نيز در اين معنا، صراحت دارد كه هرگاه حجت خدا از روي زمين ارتحال يابد، زمين متلاشي خواهد شد؛ ويژگي‌هاي كه از زبان اهل تصوف براي اهليبت بيان شده است، حاكي از اين مطلب است كه از منظر آنان انسان كامل، منطبق بر اهلبيت (ع) مي‌شود. 5 تیر 1398, 16:29

حقيقت متعالي و تعينات آن

حقيقت متعالي، حقيقتي است كه از هر قيدي رها است؛ از اين حقيقت به غيب الغيوب و هويت مطلقه و وجود من حيث هو هو، نيز تعبير كرده‌اند. اين حقيقت در مرتبه اطلاق هيچ حكمي را نمي‌پذيرد، به همه موجودات نسبت يكسان دارد؛ اما از لازمه آن، علم به ذات و شعور به كمال ذاتي و اسمائي است. علم به ذات موجب، افتادن بي‌تعين در دام تعين مي‌شود. 5 تیر 1398, 15:56

جایگاه عقل در نظام سلوکی عرفا

عقل در نظام سلوکی عرفا، دارای دو جایگاه مجزا است. عقل در مراحل ابتدایی سلوک هدایتگر، راهگشا و روشنگر است؛ اما در مراحل عالی‌تر سلوکشان هدایتگری و راهبری از عقلانیت و تعقل جدا می‌شود؛ در این راستا باید توجه داشت که منزلت عقل نفی نمی‌شود، بلکه عقلانیت در صیرورت وجودی عارف به امری فراعقلی و نه غیرعقلی تبدّل و تحول می‌یابد. متاسفانه نزد برخی راهروان طریق سلوک این امر به مثابه ضد عقلی بودن تعالیم عرفانی تلقی می‌شود، حال آن‌که میان امر فراعقلی و امر غیر عقلی تفاوت و تمایز معناداری است که می بایست مورد توجه و تأمل عرفان پژوهان و سالکان راه قرار گیرد؛ در این مقاله ضمن پرداختن به مفهوم انسان‌شناختی و وجودشناختی مفهوم عقل، به تفاوت و تمایز میان این دو ساحت اشاره و لوازم معرفت شناختی آن استخراج خواهد شد. 5 تیر 1398, 14:41

الگو رویش اعتقادی افراد و جریانات از منظر قرآن کریم

قرآن کریم با استفاده از آیات خویش انسان را به‌سوی کمال سوق می‌دهد؛ پس باید بر طبق این فرمان‌ها روند زندگی را در مسیر رویش قرارداد. با بررسی و تحلیل الگوی رویش می‌توان اصلی‌ترین نقش را در خود فرد و آن جامعه جستجو کرد که ایمان را در درون خویش حس نمودند و فطرتشان علی‌رغم، القائات منفی افراد دیگر، ایشان را به این مسیر نزدیک نمودند، مانند همسر فرعون که با توجه به محیطی دور از معنویات، به دیندار شد... 7 فروردین 1398, 20:21

نگاهی اجمالی به اهمیت و دلالت‌های هوش معنوی

7 فروردین 1398, 19:3

تبيين اجمالی مبانی، اصول و روش‌های شناخت معنویت اسلامی

15 بهمن 1397, 16:15

ملاک تشخیص معنویت حقیقی از غیرحقیقی

13 دی 1397, 17:28

بررسی جامعه‌شناختی عوامل ورود و گسترش آثار پائولو کوئلیو در ایران

13 دی 1397, 17:18

بررسی جایگاه هوش معنوی در کتاب‌های دورة آموزش ابتدایی ایران

براساس یافته ‏های پژوهشی، توجه متعادلی به مؤلفه‏ های هوش معنوی نشده است؛ به صورتی که در میان صفحات کتاب‌های درسی این دوره، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفۀ ارتباط با وجود متعالی و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفۀ ارتباط با دیگران است... 12 دی 1397, 15:13

دو حکایت و چند تحلیل بررسی تحلیلی مساله ربط اخلاق و عرفان در دو حکایت عارفانه

23 مهر 1397, 16:32

بررسی انتقادی نذر در عرفان‌واره کیهانی

23 مهر 1397, 16:31

نگاهی عرفانی به ملاک‌های شيعه‌بودن در معارف اعتقادی

23 مهر 1397, 16:19

سنت حسنة «اعتكاف» از منظر قرآن و روایات

15 شهریور 1397, 15:29

درمان دردهای اخلاقی در نهج‌البلاغه

نهج‌البلاغه علاوه بر مباحث تاریخی، اخلاقی، کلامی، فلسفی، اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و... به طب و درمان نیز اشاره کرده است. این مقاله دربارة راهکارهایی است که حضرت علی(ع) برای درمان دردهای اخلاقی و روحی توصیه نموده‌اند. از جملة این دردها می‌توان به افسردگی، ترس، شهوت، عیب‌جویی، تکبر، حسد، خشم، غفلت‌زدگی و شتاب‌زدگی اشاره نمود... 15 شهریور 1397, 15:26

خشونت در خانواده و نگرش معنوی اسلام به آن

این مقاله با هدف مشخص‌کردن مفهوم خشونت و دیدگاه‌های مختلف دربارة آن و همچنین نگرش اسلام به آن انجام شده است. روش تحقیق به‌صورت کتابخانه‌ای است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد اعتقادات مذهبی، عامل مؤثری در پیشگیری از خشونت علیه زنان است... 15 شهریور 1397, 14:48

پیامدهای فردي و اجتماعي سيستم‌هاي فرقه‌اي

فرقه‌ها به‌عنوان ساختارهاي پيچيدة فكري و رواني كه مي‌توانند در قالب نهادی هم به ظهور برسند، همواره با ماهيت مرموز و لايه‌وار خود، خطرهایی را براي سيستم‌هاي سالم ارتباطي و اجتماعي، از نهاد خانواده گرفته تا كلان‌سيستم‌هاي فرهنگي و اعتقادي، به‌همراه دارند؛ به‌طوري كه تاثير متقابل ميان فرد و محيط به‌نحو سالم از ميان رفته و افراد به‌جاي آنكه هم شرايط محيطي را خود بسازند و هم جذب آن شوند، در سيستم ناسالم فرقه‌اي، اين حالت تعادل، جاي خود را به تاثيري صرفاً يك‌جانبه از سوي فرقه بر اشخاص مي‌دهد. در اين نوشتار، با رويكردي روان‌شناختي، به بررسي پیامدهای فردي و اجتماعي سيستم‌هاي فرقه‌اي مي‌پردازيم. 15 شهریور 1397, 14:26

جستاری در فرقه شناسی

8 خرداد 1397, 4:33

ضرورت نگاه تمدنی به مفهوم معنویت

در نهایت پس از معرفی و نقد رویکردهای موجود، رویکرد تبارشناختی به معنویت معرفی می شود که بیش از دیگر رویکردها به وجوه تمدنی این پدیده توجه کرده است. 8 خرداد 1397, 4:27

دینداری پست مدرن و از خود بیگانگی ملی

دین از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری و بقای «هویت ملی» است. هرگونه تحولی بر بروز اجتماعی دین می تواند هویت را دستخوش تغییراتی کند. مسئله این نوشتار آن است که «پست مدرنیزاسیون دینداری» چه رابطه ای با «از خود بیگانگی ملی» دارد. 8 خرداد 1397, 4:24

پایه ‌گذاران و نخستین مروجان قانون جذب؛ طرح و نقد پنداره‌هایی چند از جِری و استرهیکس

قانون جذب همواره بر آن بوده تا با حذف‌کردن علل گوناگون فراانسانی که ازجمله مهم‌ترین آنها خواست و اراده الهی در سلسله نظام طولی هستی است، تمام توجه را به انباشته‌های ذهن بشری و خواسته‌های او متمرکز و محدود کند... 17 اردیبهشت 1397, 8:18

« 1 2 3 4 »

جستجو در مطالب سایت

مقالاتی که اخیرا مشاهده شده اند