پسر ۸ ساله‌ای دارم که پرخاشگر است. علت این رفتار او چیست و چگونه باید با او برخورد کرد؟
ج: پرخاشگری کودک در حدود ۸ سالگی عللی دارد.
- محیط: محیط خانه، مدرسه و محله می‌تواند کودک شما را پرخاشگر کند. با توجه به نقش الگویی پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده، نزدیکان، معلمان و همسالان برای کودک، اگر یکی از نامبردگان پرخاشگر باشد، این رفتار به او نیز منتقل خواهد شد. دلیل تأثير جدی الگوها بر پرخاشگری کودک ۸ ساله، این است که وقتی با برادر با خواهر کوچک‌تر از خود پرخاشگری می‌کند، رفتار و گفتارش تا حد فراوانی شبیه الگو است. اصلاح محیط به‌طورقطع در اصلاح رفتار کودک اثر خواهد گذاشت.
۲. گرسنگی: با توجه به افزایش اسید معده هنگام گرسنگی و تأثیر آن بر اعصاب، پرخاشگری دور از انتظار نیست؛ پس توصیه می‌شود در این حالت، با تذکر و نصیحت و تقاضاهای بی‌مورد، زمینه‌های فروپاشی کودک را فراهم نسازید.
3.خستگی: فرزند شما امروز، از صبح زود در اردویی شرکت کرده و فعالیت بدنی و فیزیکی بسیاری داشته و فراوان بازی کرده است. پس از بازگشت از اردو مجبور بوده تکالیف مدرسه را انجام دهد و به برخی کارهای شخصی خود نیز برسد. طبیعی است که این خستگی، زمینه‌های پرخاشگری او را فراهم می‌آورد و با کوچک‌ترین جرقه، به مرحله فروپاشی خواهد رسید. درک موقعیت فرزند در این حالت، کمک فراوانی به آرامش خانه خواهد کرد.
۴. ناکامی: یکی دیگر از علل پرخاشگری کودکان در حدود این سن، ناکامی است. کودک شما مشکلی دارد و نمی‌تواند آن را حل کند. گاهی این مشکل مربوط به خانه و گاهی مربوط به مدرسه است.
توصیه می‌کنم در این وضعیت، با آگاهی از مشکلات او، در حل مشکل یاری‌اش کنید. اگر فرزند شما مشکل درسی (حل مسائل ریاضی) دارد، حل مسائل، مطلوب نیست؛ بلکه کمک شما به حل مسائل، او را از رسیدن به مرحله فروپاشی و پرخاشگری می‌رهاند.
حل مسائل درسی کودکان به‌جای آنها، سبب اتكای آنان به غیر می‌شود و استقلال ایشان را به خطر می‌اندازد.
۵. تمسخر کودک: هیچ‌گاه کودک خود را به سبب سخنان کودکانه با انتظارات بچگانه تمسخر نکیند. در موارد بسیاری، سخن یا خواسته او از دید شما بی‌ارزش و غیرقابل توجه است؛ اما از دید او بسیار اهمیت دارد و
تمسخر کودک، او را پرخاشگر می‌کند.
۶.جلب‌توجه: در مواردی، پرخاشگری کودکان برای جلب‌توجه است؛ چون احساس کرده که هرگاه پرخاشگری می‌کند، تمام نظرها به او جلب می‌شود و پدر و مادر، خواهر و برادر بزرگ‌تر و دیگر نزدیکان او را نصیحت می‌کنند.
در این حالت، هنگام پرخاشگری کودک به او بی‌توجهی کنید و حساسیت نشان ندهید؛ اما در مواقع عادی، توجه بیشتری به او داشته باشید و وقت افزون‌تری را برایش صرف کنید تا از نظر عاطفی ارضا شود و مجبور نشود برای جلب‌توجه دیگران، از رفتارهای پرخاشگرانه استفاده کند. .
کتک‌کاری با پدر و مادر
پسری ۴ ساله دارم که من و پدرش را به‌ویژه در حضور دیگران کتک می‌زند و پرخاشگری می‌کند.
ج: پرخاشگری، رفتار خصمانه‌ای است که در قالب کتک زدن، لگدزدن، دعوا کردن، آزار دادن، دادوفریاد و از بین بردن وسایل دیگری جلوه می‌کند؛ بنابراین، گریه کردن و اخم کردن، پرخاشگری نیست. علل پرخاشگری کودکان حدود چهار سال عبارت‌اند از :
- گرسنگی: هرگاه زمان غذای کودک بگذرد، پرخاشگر می‌شود و در موارد بسیاری، گرسنگی خود را به مادر نمی‌گوید.
به مادران عزیز توصیه می‌کنم به‌ویژه در مهمانی‌ها و زمانی که مهمان دارند، از غذای کودک خود غافل نشوند
۲. خستگی: اگر فعالیت کودک بیش‌ازحد باشد و در پیاده‌روی و بازی زیاده‌روی کند، با کوچک‌ترین بهانه‌ها به مرحله فروپاشی می‌رسد و پرخاشگری خواهد کرد.
اعتدال در فعالیت‌های جسمی برای کودک مطلوب است.
٣. بی‌خوابی: طبیعی است که هرگاه زمان خواب کودک به تأخیر افتد، پرخاشگر می‌شود. این مشکل بیشتر در مهمانی‌ها و زمانی که مادر و پدر مشغول پذیرایی از مهمان‌ها هستند، پیش می‌آید.
۴. بی‌توجهی به کودک: وقتی کودک چهارساله شما، خواسته‌ای دارد، به خواسته او توجه کنید. در صورت بی‌توجهی (به‌ویژه در حضور دیگران)، ممکن است با کتک و دادوفریاد، نظر شما را به خود جلب کند.
برخی والدین، هنگام صحبت با همسالان، از پاسخگویی به کودک خود غافل می‌شوند.
۵. تب: یکی دیگر از عوامل پرخاشگری کودک، تب و بیماری است. در این حالت باید با او مدارا کرد.
۶. انگل: برخی انگل‌ها روی اعصاب کودک اثر می‌گذارند. در این صورت باید به پزشک مراجعه کرد.
۷. در تنگنا قرار دادن کودک: کودکان در این سنین، دوست‌داشتنی‌اند؛ به همین جهت، نزدیکان و دوستان خانواده، به‌رغم میل کودکان، آنان را در آغوش می‌گیرند؛ می‌فشارند و می‌بوسند. با این‌گونه اعمال، کودک در تنگنا قرار می‌گیرد و پرخاشگری می‌کند؛ به‌ویژه اگر بزرگ‌سالی او را به‌زور بگیرد وبا لب‌های خیس ببوسد.
بزرگ‌سالانی که می‌خواهند با کودکان ارتباط برقرار کنند، به‌هیچ‌وجه نباید از زور استفاده کنند. نرمی، آغاز ارتباط با بازی، شعر، قصه و ... می‌تواند زمینه ارتباط عاطفی بعدی را فراهم سازد.
درصد کمی از کودکان وجود دارند که در برابر رفتارهای خشن بزرگ‌سالان، مقاومت چندانی از خود نشان نمی‌دهند؛ اما اگر کودکی، هنگام حرکت بزرگ‌سال به سویش، خود را پشت سر پدر یا مادر پنهان می‌کند؛ وحشت‌زده می‌شود و اخم می‌کند، نشان می‌دهد که تجربه ناخوشایندی از بزرگ‌سالان دارد که در این صورت باید از راه‌های پیش‌گفته با او ارتباط برقرار کرد.
منبع: نسیم مهر