کتاب تذکره السالکين
يکي از بزرگاني که انديشه و کلماتش مورد توجه ارباب نظر قرار گرفته، حکيم الهي «آقا محمد بيد آبادي» است. اين حکيم فرزانه در سده دوازدهم هجري محضرش کانون معرفت بود و انديشمندان زيادي از آن پيمانه معرفت سرکشيدند.
1
کتاب تذکره السالکين
کتاب تذکره السالکين (نامههاي عرفاني آقا محمد بيد آبادي)
نویسنده کتاب تذکره السالکين (نامههای عرفاني آقا محمد بیدآبادی)، علي صدرايي خويي است، این کتاب توسط شرکت چاپ و نشر بینالملل و پژوهشکده باقرالعلوم(ع) منتشرشده است.
دنياى مادى با زیباییهای ظاهرى خود هر لحظه در منظر انسانها جلوهاى نو مىنمايد و هر كسى را در دامى گرفتار مىسازد. مظاهر گوناگون لذائذ و امكانات دنيايى انسانها را اسير نموده و نيروهاى مادى و فكرى براى به دست آوردن آنها صرف میشود. در اين ميان انسانهايى براى مهار نيروهاى مادى و كسب آزادى به دنبال راه نجات مىگردند و از نداىهاى درونى خود و پيامِ پیامآوران الهى و انفاس بزرگان مدد مىجويند. كلمات و بيانات عارفان بعد از كلام الهى و كلمات معصومان :، بيشتر از ديگر کلامها توجه اين انسانها را جلب نموده است . سخنان ابوسعيد ابوالخير، مناجات خواجه عبدالله انصارى، مثنوى معنوى مولوى ، اشعار حافظ شيرازى و كلمات ديگر عارفان ، سالها و قرنها را درنوردیده و انسانها در عصر جديد با انديشههاى آنان بيش از انديشههاى معاصران خود، انس مىگيرند.
يکي از بزرگاني که انديشه و کلماتش مورد توجه ارباب نظر قرار گرفته، حکيم الهي «آقا محمد بيد آبادي» است. اين حکيم فرزانه در سده دوازدهم هجري محضرش کانون معرفت بود و انديشمندان زيادي از آن پيمانه معرفت سرکشيدند. نگارنده با قلت معرفت و علم – به مصداق اُحبُ الصالحينََ و لستُ مِنهُم – در چند سال اخير اقدام به جمعآوری آثار اين حکيم از لابهلاي نسخههاي خطي نموده و تاکنون دو اثر درباره اين مرد الهي تقديم صاحبنظران شده است:1- تصحيح رساله «حسن دل» آقا محمد بيدآبادي؛ نگارش کتاب «آشناي حق» در احوال و آثار و اندیشههای آن حکيم. کتاب حاضر نامههای عرفاني آقا محمد بيدآبادي است که از سوي انتشارات چاپ و نشر بینالملل منتشرشده و در اختيار عموم علاقهمندان قرارگرفته است. اين کتاب موسوم به تذکره السالکين، سومين اثر درباره آقا محمد بيدآبادي است و شامل مکاتبات آن حکيم است که از نسخههای خطي جمعآوریشده است. اين کتاب در دو بخش تنظیمشده است: زندگي و احوال آقا محمد بيدآبادي، نامههای عرفاني بيدآبادي. در بخش اول زندگي و احوال آقا محمد بیدآبادی، ميرزا ابوالقاسم گيلاني، سيد ابوالقاسم مدرس خاتونآبادی، احمد همداني، سيد اسماعيل جزايري، سيد جعفر و سيد محمد تهراني کاشاني، شیخالاسلام شيخ صفر لاهيجي، ملاحسين ساروي مازندراني، سيد صدرالدين کاشف دزفولي، ملا عبدالکريم اشراق بيرجندي، سيد عبدالله دزفولي، عبدالله بيدگلي کاشاني، ميرسيد علي مير محمد صادقي، ملا علي نوري، ملا علي اکبر اژهاي، اخوند ملا محراب گيلاني، حاجي محمد ابراهيم کلباسي بخشي از اسامي شاگرداني است که نگارنده تاکنون در لابهلاي نوشتههاي عالمان بدانها دست يافته اند. يدآبادي در تدريس علوم عقلي و نقلي، توجه خاصي به تربيت نفوس و سير دادن آنها به ملکوت داشت و شاگردان زيادي در سايه تعليمات وي مرغ روان خود را از خاکدان طبيعت خلاص کرده به ماوراي حس و ماده راهياب شدند. متاسفانه تعداد کل دانش آموختگان محضر بيد آبادي در هيچ مصدري ذکر نشده است. در اين بخش به سي نظر از شاگردان وي اشاره شده است. نامههاي عرفاني آقا محمد بيدآبادي شامل بيست مکتوب است. محمد بيدآبادي فرزند آقا محمد رفيع است. پدرش اصالتا مازندراني بوده و به اصفهان کوچيده و در محله بيدآباد ساکن و به بيدآبادي مشهور شده است. آقا محمد در محله بيدآباد اصفهان چشم به جهان گشوده و هم در اين شهر مراتب رشد و کمال را پيموده است. دوران زندگي وي مصادف با سقوط صفويه و انتقال قدرت به افشاريه و پس از آن زنديه بوده است و او در دوران انحطاط زنديه درگذشته است. زندگي پربار آن مرحوم را ميتوان در سه مرحله خلاصه کرد: اول: مرحله تعليم علوم رسمي. دوم: روي آوردن به عرفان و خودشناسي، سوم: تربيت نفوس مستعده و تدريس علوم يقينيه.