معرفی کتاب درآمدی بر سبک زندگی دانشجوی انقلابی

نویسنده کتاب درآمدی بر سبک زندگی دانشجوی انقلابی مهدی همازاده ابیانه است. این کتاب با همکاری پژوهشکده باقرالعلوم(ع) و توسط انتشارات چاپ و نشر بین‌‌الملل منتشر شده است.

 نویسنده کتاب محتوای این کتاب را این‌گونه بیان کرده است: «تحقیق حاضر حول مسئله سامان بخشی زندگی این دانشجویان شکل‌گرفته و ارائه الگو و پیشنهادی هرچند مقدماتی را در این راستا پیگیری می‌نماید. فقدان سابقه پژوهشی با این عنوان و کمبود منابع کتابخانه‌ای در این زمینه از یک‌سو و سنخ مسئله از سوی دیگر، ما را به سمت اقدام پژوهشی و تحقیقات عملیاتی سوق داد. به همین منظور از هر سه طریق (مشاهده نزدیک، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد... .»

 این کتاب در حقیقت مروری بر شکل‌گیری یا جهت‌دهی جریانات و تحولات بزرگ دهه اخیر ایران و جایگاه دانشجوی انقلابی دارد. این کتاب دارای یک مقدمه و 6 فصل اصلی با عناوین: مفهوم شناسی، اقتضائات محیطی و شخصیتی، تحلیل داده‌های پرسش‌نامه، مأموریت دانشجوی انقلابی، نظام رفتاری و رشد و بسته برنامه‌های حوزه حیات فرهنگی است. در این فصل‌ها نیز به موضوعاتی همچون علت طرح سبک زندگی در جامعه‌شناسی، عوامل شکل‌دهنده به سبک زندگی و غیره نیز اشاره‌شده است. این کتاب شامل تحقیقات میدانی (از طریق پرسشنامه و مصاحبه) به‌منظور آسیب‌شناسی زندگی دانشجویان انقلابی و سپس ارائه برخی راهکارهاست.

در بخش تحقیقات میدانی، ۱۵۳ پرسشنامه در بین دانشجویان انقلابی دانشگاه‌های مختلف کشور توزیع و جمع‌آوری‌شده که شامل ۴ صفحه سؤال در ۵ حوزه زندگی این دانشجویان (فرهنگی – سیاسی، معرفتی، معنوی، علمی – درسی، شخصی – خانوادگی) است. بدین منظور، سفرهایی به شهرهای همدان و مشهد و کرمان و شیراز و تهران و … انجام شده و نگارنده در جمع‌های اردویی و خوابگاهی این دانشجویان حاضر شده است. همچنین ۱۰ مصاحبه با دانشجویان فعّال انقلابی گرفته شده که بخش‌هایی از آنها در خلال مطالب کتاب،‌ مورد استشهاد قرار گرفته است. داده‌های پرسشنامه‌ها نیز با تحلیل آماری، بررسی‌شده‌اند. ابتدای کتاب شامل بخش مباحث نظری پیرامون «سبک زندگی» و «اقتضائات محیط دانشگاهی» است و پس از فصل آسیب‌شناسی و تحلیل داده‌های آماری، بخش مربوط به راهکارها و بسته برنامه‌ها گنجانده شده است.

در مقدمه کتاب آمده است که دانشجویان انقلابی به معنای جوانان دانشجویی که دغدغه پیشبرد انقلاب و نظام اسلامی بر اساس رهنمودهای امام و رهبری را دارند، جزو تأثیرگذارترین نیروهای اجتماعی در کشور به شمار می‌روند. مروری بر شکل‌گیری یا جهت‌دهی جریانات و تحوّلات بزرگ دهه اخیر ایران به‌خوبی نقش و جایگاه این طیف از فعّالان فرهنگی – سیاسی را باز می‌نمایاند. … رهبر معظّم انقلاب نیز با دریافت اهمیت این پایگاه عظیم و پرظرفیت، حجم وسیعی از مطالبات و فرهنگ‌سازی‌های مدّ نظر خویش را بر دوش دانشجویان انقلابی نهاده و مأموریت‌های کلیدی و سرنوشت-ساز فرهنگی و سیاسی را بدیشان سپرده است. … دانشجویان انقلابی با احساس تکلیف و دغدغه نسبت به این آرمان‌ها، بخش قابل توجّهی از زندگی خویش را معطوف به تلاش برای تحقّق آنها می‌کنند و طبیعتاً با توجّه به حجم بالای کار و فقدان نیرو و بازده کافی، عرصه‌های دیگر زندگی‌شان – اعمّ از معنوی و معرفتی و درسی و خانوادگی – اولویّتی درجه دوّم می‌گیرند. در کنار درهم ریختگی نظام رفتاری، برخی برنامه‌های جزئی و رایج زندگی این دسته از دانشجویان هم به‌طور جدّی قابل مناقشه و تأمّل است. برنامه ساعات خواب، سیر مطالعاتی، جهت‌گیری تخصّصی در تحصیلات تکمیلی، زمان و نحوه ازدواج، حوزه اشتغال و … از این جمله‌اند. نتیجه این نابسامانی و آشفتگی، الگویی خدشه‌پذیر و البته قابل‌مطالعه و اصلاح از زندگی ایشان پدید آورده که سامان‌بخشی آن، اثراتی مضاعف در نوع فعالیت‌های انقلابی‌شان برجای خواهد نهاد. ضمن اینکه تک‌تک این عزیزان به‌عنوان یاوران مخلص و پرنفوذ انقلاب، موضوعیّت داشته و تکامل هرچه بیشتر شخصیّتی و رفتاری آن‌ها بسیار مهم و مغتنم خواهد بود».

در بخش مأموریت دانشجوی انقلابی می‌خوانیم: «رسیدن به یک زندگی منسجم، برنامه‌دار و بهره ورانه، در گرو داشتن هدف مشخصی است. هدف زندگی با تمام عرصه‌های آن پیوند می‌خورد و آن را در راستای واحدی جهت می‌دهد ... یکی از عوامل اصلی نابسامانی در زندگی دانشجوی انقلابی، مشخص نبودن مأموریت و محور اصلی فعالیت‌های اوست. به‌طوری‌که گاه در نقش یک فعال سیاسی، چند صباحی را با محوریت و اولویت این مأموریت، جهت می‌دهد و گاه به‌عنوان یک تولیدگر علم و نوآور نرم‌افزاری، طرحی دیگر درمی‌اندازد. آرمان دانشجوی انقلابی بسط توحید ناب شیعی با قرائت حضرت امام است که ملازم عدالت‌خواهی، ظلم‌ستیزی و خدمت به خلق خداست و منظومه اخلاقی و عرفانی تشیع را نیز در برمی‌گیرد و رسالت او پیشبرد نظام جمهوری اسلامی در راستای تشکیل تمدن اسلامی است». مؤلف راجع به آرمان‌خواهی و شور دانشجوی انقلابی آورده است: «آرمان‌خواهی و شور حداکثری در کنار کمترین تعلقات به دنیا و مادیات، از ایشان اهرم‌هایی کارآمد و نافذ ساخته که جایگاه و منزلت اجتماعی‌شان را در تعاملی دوسویه با این نفوذ و تأثیر والا، ارتقاء بخشیده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز با دریافت اهمیت این پایگاه عظیم و پرظرفیت، حجم وسیعی از مطالبات و فرهنگ‌سازی‌های مدنظر خویش را بر دوش دانشجویان انقلابی نهاده و مأموریت‌های کلیدی و سرنوشت‌ساز فرهنگی و سیاسی را به ایشان سپرده است... .»