توصیه های معنوی حاج اسماعیل دولابی

مرحوم حاج اسماعيل دولابي در خانواده‌اي مذهبی در محله دولاب [واقع در جنوب شرق تهران] متولد شدند. پدر بزرگوارشان بزرگ‌تر و معتمد محل و منزل ایشان همواره پذيراي علماء، بزرگان و مفاخر علمي بود. کربلایی محمّد اسماعیل دولابی در جوانی به شغل کشاورزی اشتغال داشتند و از ابتدای جوانی آثار لطف و عنایت حق به ایشان نمایان بود.

جذبۀ محبّت پیوسته دلیل ایشان گشته و عشق به اهل‌بیت (علیهم السّلام) این محّب صادق را با مشاهد مشرّفه و مجالس اهل‌بیت (ع) مأنوس ساخته و با دوستان این راه آشنا نموده بود که از جمله آن‌ها مرحوم آیت اللّه سیّد محمّد شریف شیرازی، مرحوم آیت اللّه شاه‌آبادی، مرحوم آیت‌الله شیخ محمّد تقی بافقی و مرحوم آیت‌الله شیخ غلامعلی قمی بوده‌اند. آخرین شخصیّتی که بیش از همه با این بزرگوار انس و محبّت تام داشت مرحوم آیت اللّه شیخ محمّد جواد انصاری بود.

بیشترین اهتمام آن عارف گرانمایه در پرورش و رشد اخلاقی علاقه‌مندان، متوجّه ایجاد تحوّل در نگرش آن‌ها به هستی و زندگی بود؛ به گونه‌ای که همه چیز را از منظر توحیدی و از مرئای جمال الهی بنگرند و نیز منعطف نمودن عشق و محبّت آنان و متمرکز نمودن توجّهشان به خدا و اولیاء الهی، به گونه‌ای که از هر چه جز این، چه دنیوی و چه اخروی، فارغ گردند و نیز ایجاد حسن ظنّ و اعتماد به خدا و اولیاء الهی و حاکم ‌ساختن روحیه‎ی تسلیم و رضا بر آنان. در محضر آن بزرگوار چنان روح رجاء و امیدواری به فضل الهی موج می‌زد که هر نومید و مأیوس از نجات و فلاح را شور و نیرو می‏بخشید و به وادی کمال رهنمون و در طریق وصال رهسپار می‏ساخت. مطالب حاضر نکات ناب از کتاب "مصباح الهدی" اثر گران‌سنگ ایشان است.

"من صلی عليّ مرة لایبقی علیه من المعصیة ذرّة" هر کس یک‌بار بر من صلوات بفرستد، ذره‌ای گناه برای او باقی نمی‌ماند.
بعد از نماز مغرب دست‌ها را بلند کن و هفت بار یا قاضی الحاجات بگو بعد حاجتت را طلب کن که برآورده می‌شود. ولی بعد از هفت بار آیا حاجتی می‌ماند؟ چه بگویم که غم از دل برود چون تو بیایی.
همه ذرات عالم با خدا صحبت می‌کنند و به ما هم می‌گویند تو هم با خدا صحبت کن.
استغفار زشتی را پاک می‌کند و صلوات بر پیامبر و آلش زیبایی را زیاد می‌کند.
با صلوات بر پیامبر و آلش راه‌های بسته باز می‌شود.
هیچ عبادتی مانند صلوات نیست. هیچ عبادتی را خداوند نفرمود من انجام می‌دهم پس شما هم انجام دهید. در مورد نماز و روزه و هیچ عبادت دیگری چنین نفرمود اما در مورد صلوات فرمود خدا و ملائکه‌اش بر پیامبر صلوات می‌فرستند پس ای مؤمنان شما هم بر او صلوات بفرستید.
در رحم مادر در یک کیسه آب قرار داشتیم که آسیبی به ما نرسد. در دنیا هم اگر هر روز شش بار سوره قل هو الله را به بالا، پایین، جلو، عقب، راست و چپ بخوانیم داخل کیسه‌ای می‌شویم که آسیبی به ما نمی‌رسد.
دعای یا من اظهر الجمیل که در مفاتیح‌الجنان هم آمده است خیلی گران‌بهاست.
بیداری بین‏‌الطلوعین را از دست ندهید.
یکی از چیزهایی که طعمش زیر دندانم مانده بیداری بین‏الطلوعین است که از ساعات بهشتی است و در این موقع فضا آرام است.
هر وقت عطسه کردی دست‌ها را رو به آسمان بلند کن و بگو: انّی آمنت بربکم فاسمعون و صلی‌الله علی‌محمد و آل محمد. از این ذکر تو ملکی خلق می‌شود که به غیب‏الغیوب می‌رود و برای تو عبادت و ذکر خدا می‌کند.
چه در امر دنیا و چه در امر آخرت قدم اول را که برداری برداشتن قدم دوم آسان‌تر می‌شود. برداشتن قدم سوم از دوم هم آسان‌تر است، به همین ترتیب چند قدم برداری بی اختیار دو می‌زنی.
دین خدا بیان سه حکم است، حکم نحوه رفتار با بالاتر از خود، یعنی پدر و مادر و استاد و امام و پیغمبر و خدا، حکم نحوه رفتار با زیردست خود، یعنی فرزند و شاگرد و ... و حتی اهل طبیعت و حیوان و گیاه و جهاد و حکم رفتار با هم‌سطح خود که مؤمنین هستند.
در برابر بالاتر از خود باید تسلیم بود در برابر پائین تر از خود باید خیرخواه بود و به حفظ و پرورش آن‌ها پرداخت در برابر هم‌سطح هم باید با نیکی و عدالت رفتار کرد و هر چه بر خود می‌پسندیم بر آن‌ها بپسندیم.
دنیا میته است ولی استفاده از آن به‌قدر ضرورت و رفع اضطرار اشکالی ندارد.
پیامبر (ص) فرمود: نشانه نور در قلب، فرار کردن از دنیا و روی آوردن به آخرت و آمادگی برای موت قبل از رسیدن فوت است.
اگر آمال و آرزوها نبود و انسان‌ها سرگرم آجیل‌های دنیا نبودند یک طرفه العین روح‌هایشان در بدن‌هایشان باقی نمی‌ماند و به آخرت و به جوار پروردگار پرواز می‌کرد.
دنیا عصایی است که در ابتدای راه انسان به آن اتکا می‌کند به مال و فرزند و شغل و طرفداران و... متکی می‌شود. خداوند به حضرت موسی(ع) فرمود: عصایت را بینداز وقتی انداخت دید اژدهاست و آن ترسید وقتی اژدها بودن آن را فهمید خداوند به او فرمود حالا نترس و دوباره آن را بگیر موسی(ع) دست انداخت توی چاک دهانش و آن را گرفت و دوباره به شکل عصا درآمد، امیدهای باطل اژدهاست. عصای اول را دزد می‌تواند ببرد ولی عصای دوم اگر موسی(ع) خواب هم باشد دزد و شیطان نمی‌توانند ببرند. دنیای اول سحر است و دنیای دوم که از ایمان تولید می‌شود معجزه است دنیای دوم خیلی ارزشمند است دنیای بعد از نائل شدن به موت همان است که امیرالمؤمنین(ع) فرمود: یک ساعتش را به همه عمر آخرت نمی‌دهم ان‌شاء الله ما هم طوری بشویم که هرچه را خداوند فرمود بینداز بیندازیم.
دع الباطل حتی یمحو: باطل را واگذار تا محو و نابود شود حتی مذمت دنیا را نباید گفت اصلاً حرف دنیا را نزن چه خوب چه بد هر چه را ذکر کنی بزرگ می‌شود و نقطه مقابلش کوچک، دنیا و آخرت ضد هم‌اند.
امیدوارم خداوند آن‌قدر دنیا را در نظرمان کوچک کند که اصلاً توجهمان به آن نباشد و وقتی می‏آید و می‌رود اصلاً متوجه نشویم. توجه به دنیا غم‌آور است.
اصلاح امور دنیایمان را خود خدا عهده‌دار شده است. ولی مردم دنیا به‌عکس عمل می‌کنند بار سنگین دنیا را به دوش می‌کشند و آخرتشان را که باید خودشان برای آن تلاش کنند به خدا وا می‌گذارند.