معنویت، اصل مهم در تامین سلامت روان

دكتر امیررضا چمنی، متخصص اعصاب و روان (روان پزشک)، در گفت‌وگو با ایسنا معنویت را عامل مهم در رسیدن به سلامت روان عنوان كرد و گفت: ارتباط با خدا در سختی‌ها و مشكلات و بحران‌های زندگی، به انسان آرامش می‌دهد. متأسفانه با وجود تحولات علمی و صنعتی در قرن حاضر و پیشرفت‌های مهم پزشكی در دهه‌های اخیر، استرس و مشكلات روحی و روانی در جامعه بشری رو به افزایش است و اختلالات عاطفی، معضل اعتیاد، آمار طلاق و ناسازگاری‌های فردی و اجتماعی، زیاد شده است. تحقیقاتی كه اخیراً در ایران انجام شد، نشان داد 20 تا 25 درصد مردم دچار اختلالات عصبی و روانی هستند و نیاز به مشاوره و درمان‌های روان‌شناسی دارند؛ بنابراین به نظر می‌رسد موضوع سلامت روان از اهمیت بسزایی برخوردار است، طوری كه جسم و روح مانند تاروپود یکپارچه به هم تنیده شده‌اند و اگر یكی از این دو آسیب ببیند، دیگری هم آسیب خواهد دید. سلامت روان چیزی فراتر از نداشتن علائم بیماری روانی است. سلامت روان یعنی اینکه فرد بتواند عملكرد موفق و عالی از نظر تفكر، خلق‌وخو، و رفتار داشته باشد. همچنین فعالیت‌های مفیدی در جامعه داشته باشد، روابط مثبت با دیگران برقرار كند، با مشكلات استرس‌ها و ناملایمات زندگی كنار آید و توانایی كمك به دیگران را هم داشته باشد. راه رسیدن به‌سلامت روان، راه دشواری است و یك امر تصادفی نیست كه یک‌شبه اتفاق بیفتد. نیاز به پشتكار و زحمت فراوان دارد. هسته اولیه بهداشت و سلامت روان در خانواده گذاشته می‌شود؛ بنابراین پدر و مادر با تربیت سازنده و صحیح خود و ایجاد فضای گرم و صمیمی، می‌توانند فرزندانی سالم از نظر سلامت روان تربیت كنند.

ویژیگی‌های که سبب افزایش سلامت روان می‌شوند

دارا بودن یا پرورش ویژگی‌های شخصیتی زیر سبب افزایش سلامت روان می‌شود:

1. واقع‌بینی: یعنی فرد بتواند نقص‌ها،‌ کاستی‌ها و ضعف‌های خود را بپذیرد و از ایدئال‌گرایی و کمال‌گرایی پرهیز كرده و اهداف زندگی را واقع‌بینانه ترسیم كند.
2. توانایی لذت بردن از زندگی: یعنی به‌جای نگران بودن برای آینده و ایجاد اضطراب در خود و یا حسرت خوردن برای گذشته و ایجاد افسردگی در خود، بكوشد در زمان حال زندگی كند.

3. اصل تعادل در زندگی: یعنی افراد بین تمام ابعاد زندگی خود، یك نظم و هارمونی ایجاد كنند، به عبارتی در ابعادی چون كار و تفریح، استراحت و ورزش، تنهایی و معاشرت و عبادت، تعادل برقرار نمایند.
4. داشتن انعطاف‌پذیری: یعنی فرد بدون تعصب و ژرف‌اندیشی، آرا و نظریات دیگران را تحمل کند و برای رسیدن به موفقیت، راه‌های مختلف را بررسی نماید.
5. توانایی مُدارا با استرس‌ها:  انسان باید از این توانایی برخوردار باشد كه استرس‌ها را به‌عنوان یكی از واقعیت‌های زندگی بپذیرد و بدون فرار از مشكلات، با آنها مقابله کند.
6. مسئولیت‌پذیری:‌  فرد با دارا بودن این خصیصه، می‌تواند مسئولیت اعمال، رفتار و گفتار خود را بپذیرد و بدون هیچ‌گونه دلیل‌تراشی و توجیه، خطاها و اشتباهات خود را به گردن دیگران نیندازد.
7. داشتن ارتباطات سالم با دیگران: در دنیای صنعتی امروز، افراد به دلیل مشغله مادی زیاد، فرصت در كنار هم قرار گرفتن را ندارند که آن‌ها را از نظر عاطفی از همدیگر دورتر می‌کند. یكی از راه‌های رسیدن به‌سلامت روان این است كه افراد، ارتباطات خود را بیشتر كرده و مهارت همدلی را در خود تقویت كنند، یعنی دنیا را از دید دیگران نگاه كنند و خود را در غم‌ها و شادی‌ های دیگران شریك نمایند.

معنویت و ارتباط باخدا، مهم‌ترین اصل برای تأمین سلامت روان

ارتباط با خدا در سختی‌ها، مشكلات و بحران‌های زندگی به انسان آرامش می‌دهد و توكل و توسل به او باعث كنترل استرس‌ها و تنش‌های فرد می‌شود. اگر بتوانیم مجموع ویژگی‌های بالا را در خود تقویت كنیم، با افزایش ظرفیت‌های شناختی خود، توانایی مواجهه و مقابله با استرس‌های زندگی را پیدا خواهیم کرد و در دنیای پراسترس امروز، كمتر دچار مشكلات روحی و روانی خواهیم شد.