پرسش:
برای مقابله با این رویکرد چه باید کرد؟
پاسخ:
در این میان، بسیاری برای مقابله با اینگونه معنویتهای جدید به شکل انفعالی عمل
کردهاند، حال آنکه تجربه نشان داده راهکار صحیح مقابله پایدار بر ضد آنها، از سنخ
مواجهه فرهنگی است و هرگونه اقدام غیرفرهنگی نه تنها مسئله را حل نکرده، بلکه در
بسیاری موارد باعث شده است بغرنجتر شود. همچنین، تجربه نشان داده «برخورد تئوریک»
و «نقد تئولوژیک» به مثابه راهکار نحیف مقابله قلمداد میشود. بدین معنا که برای
مقابله با گسترش انواع معنویتهای جدید در یک منطقه جغرافیایی، به ایراد سخنرانی‌ها
و تألیف مقالات و کتاب‌هایی پرداخته شود که محتوای آن نقد تئوریک معنویت جدید به
واسطه سنت دینی آن منطقه جغرافیایی است. هرچند در مقام طراحی بسته منسجم مقابله،
برخورد نظری و نقادانه نیز لازم است، اما صرف اتکا به اینگونه برخوردها، جدای از
ارائه دکترین معنویت کاربردی در جهت تحقق اجتماعی آن فاقد تأثیر خواهد بود.
در واقع، با توجه به ماهیت تعالیم جنبش‌ها در می‌یابیم که بارزترین خصوصیات آنان
ارائه «معنویت کاربردی» است. حال در مقام مقابله، بسیار ساده‌انگارنه خواهد بود که
به صرف ارائه یکسری مسائل نقادانه و تئوریک بسنده کنیم. بر این اساس و بر این
اوصاف، راهکار مقابله با معنویت‌گرایی جدید چیزی جز قرارگرفتن در یک مسابقه سرعت،
جهت ارائه یک راهبرد فرهنگی ـ معنوی منسجم نیست، راهبردی که توأمان مشتمل بر «نقادی
آراء حریف» و ارائه «معنویت کاربردی» باشد. البته پر واضح است که در چنین راهبردی
اصالت با ارائه معنویت کاربردی خواهد بود.