نماز؛ اصل و اساس سلوک إلی الله

اصل و اساس سلوک إلی الله، «نماز» و توجه به حضرت حق متعال است؛ از این‌رو در قرآن کریم همواره در بیان صفات مؤمنین، بر دو مسئله اصلی تأکید می‌شود: إقامه صلوة و إیتاء زکوة؛ إقامه صلوة، یعنی برپا داشتن نماز و یاد خدا و توجه به مبدأ و انصراف از عالم کثرت؛ همچنین إیتاء زکوة، یعنی کندن و رها کردن تعلّقات عالم طبع و گذشتن از ما سوی الله و سبک‌بار بودن برای سفر و بال گشودن به سوی عالم بالا و رفیق أعلی شدن؛ نماز نور چشم اولیای خدا و آرامش قلب و جان آنها است. از رسول گرامی اسلام (ص) روایت شده است که «جعل قرة عینی فی الصلواة[1]؛ روشنی چشم، آرامش، لذّت و سرور من در نماز قرار داده شده است». همچنین روایت است که چون هنگام نماز فرا می‌رسید، حضرت خاتم الأنبیاء (ص) به بلال خطاب می‌فرمود: «ارحنا یا بلال[2]؛ ای بلال با گفتن اذان ما را راحت نما» تا با خواندن نماز و توّجه به حضرت حقّ از کدورت و خستگی عالم طبع خارج شویم.

به همین سبب اگر کسی به نماز آن‌طور که شایسته و بایسته است، التفات نموده و نماز را به پا دارد، دیگر اعمالش نیز مفید خواهد بود، وگرنه از سایر طاعات و عبادات نیز بهره‌ای نمی‌برد. امام صادق (ع) از حضرت رسول اکرم (ص) روایت می‌نماید که: «مثل الصلوة مثل عمود الفسطاط، إذا ثبت العمود نفعت الاطناب و الاوتاد و الغشاء و إذا انکسر العمود لم ینفع طنب و لا وتد و لاغشاء[3]؛ مَثَل نماز مثل عمود و ستون خیمه است که اگر پابرجا باشد، طناب‌ها، میخ‌ها، پردة خیمه مفید است و اگر عمود بشکند، هیچ طناب و میخ و پرده‌ای فایده‌ای نمی‌بخشد»؛ به همین ‌جهت ضروری است که سالکین إلی الله با مراجعه به روایات شریفه و کتب علمای اخلاق، دربارة آداب نمازگزاردن و مستحبّات و سنن آن مطالعه و تأمل کافی نموده و بر مراعات آن مواظب نمایند تا به برکت آن، دیگر اعمال و عبادات نیز جان گرفته و نورانی شود.

منبع: برگرفته از نور مجرد

پی‌نوشت‌ها

[1] ـ خصال، 1، ص 165.

[2] ـ بحار الانوار، ج 79، ص 193.

[3] ـ کافی، ج3، ص 266.